استانداردهای مدیریت پروژه

استانداردهای مدیریت پروژه

استاندارد یک موضوع جهان شمول است که امروزه سعی بر آن شده تا تمامی مواردی که چه به صورت انتزاعی و چه به صورت عینی توسط انسان استفاده می‌شوند، در ذیل آن قرار گیرند. بدین صورت که برای هریک از این موارد یک کارگروه در سازمان استاندارد جهانی (ISO) تشکیل شده و دستورالعملی برای استفاده بهینه از آن‌ها ارائه می‌دهند. یکی از این موارد انتزاعی، بحث مدیریت پروژه است. موضوع تعریف استاندارد برای مدیریت پروژه از سال 2007 با تشکیل کارگروه آن در سازمان استاندارد آغاز شد که خروجی این کارگروه پس از پنج سال در 2012 منتشر شد و در اختیار مدیران و فعالان این حوزه قرار گرفت.

مقصود اصلی استانداردهای مدیریت پروژه، تعریف و شرح مسیرهایی است که در ذیل آن هر پروژه به اهداف خود برسد. نمی‌توان از این موضوع چشم‌پوشی کرد که این استانداردها متناسب با نوع پروژه متفاوت خواهند بود اما هدفشان، به اتمام رساندن پروژه در مدت زمان برنامه‌ریزی شده و همچنین عدم استفاده مازاد از منابع اختصاص داده شده است.

استاندارد جهانی جامع مورد استفاده برای مدیریت پروژه ISO 21500 است که در سال 2012 منتشر شده و حاوی 47 صفحه است که در آن به بررسی نحوه اجرای فرآیندها، ورودی‌ها و خروجی‌هایشان می‌پردازد و سعی بر آن دارد که یک درک درست از اصول و عملکردهای مدیریت پروژه ارائه دهد. این ISO برای کاربردهای عمومی تهیه شده و قابلیت استفاده برای طیف وسیعی از صنایع و سازمان‌ها و هم‌چنین انواع مختلفی از پروژه‌ها را دارد.

در بند سوم ISO 21500 به شرح و معرفی مفاهیم موجود در مدیریت پروژه پرداخته شده است. این موارد مفاهیم کاربردی و کلیدی هستند که در بیش‌تر پروژه‌ها و محیط‌های کاری مورد استفاده قرار می‌گیرند.

این مفاهیم کلیدی عبارتند از:

• پروژه
• مدیریت پروژه
• راهبرد و پروژه‌های سازمانی
• محیط پروژه
• حاکمیت پروژه
• پروژه‌ها و عملیات
• سهام‌داران و سازمان پروژه
• شایستگی‌های پرسنل پروژه
• چرخه حیات پروژه
• محدودیت‌های پروژه
• رابطه فی‌مابین مفاهیم مدیریت پروژه و فرآیندهای آن

در بند چهارم ISO 21500 به بررسی فرآیندهای مدیریت پروژه پرداخته شده است. در این بند به معرفی فرآیندهای مدیریت پروژه‌ توصیه شده، پرداخته شده است تا از آن‌ها در کل پروژه و یا در برخی از فازهای آن استفاده شود. در ادامه به معرفی دو دیدگاه متفاوت از مدیریت پروژه می‌پردازیم که در ISO 21500 درمورد آن‌ها صحبت شده است:

1. گروه‌های فرآیندی برای مدیریت پروژه

هر گروه فرآیندی از فرآیندهایی تشکیل شده‌ است که برای هر فازی از پروژه و یا کل پروژه قابل استفاده هستند. این فرآیندها که به وسیله هدف، شرح فرآیند و ورودی‌ها و خروجی‌های اولیه‌شان تعریف می‌شوند، به یک‌دیگر وابسته هستند. گروه‌های فرآیندی از محیطی که در آن استفاده می‌شوند یا صنعتی مدنظر، مستقل هستند.

2. گروه‌های موضوعی برای جمع‌آوری فرآیندها با استفاده موضوع

هر گروه موضوعی از فرآیندهایی تشکیل شده است که برای هر فازی از پروژه و یا کل پروژه قابل استفاده هستند. این فرآیندها که به وسیله هدف، شرح فرآیند و ورودی‌ها و خروجی‌های اولیه‌شان تعریف می‌شوند، به یکدیگر وابسته هستند. گروه‌های موضوعی از محیطی که در آن استفاده می‌شوند یا صنعتی مدنظر، مستقل هستند.

در مقالات آتی به بررسی استانداردهای ارائه شده در PMBOK پرداخته خواهد شد.

منابع:

ISO 21500 Guidance on Project Management

Setting Standards for Project Management and the Project Plan

GUIDANCE ON PROJECT MANAGEMENT